Bande à part

Θελω κι εγω να τρεξω στους οροφους και διαδρομους του Λουβρου σε λιγοτερο απο 9 λεπτα και 43 δευτερολεπτα. Απαρτιζοντας ενα αναλογο τριο, φεροντας στο μυαλο μου διαφορες παραλαγες και επιλογες προσωπων, καποια απο τα σωματα δεν εχουν ακομα προσωπα.

Αυτες τις μερες μου ερχοταν στο μυαλο πολλες φορες αυτη η φορτισμενη εικονα της ασταθους τριαδας... Bande à part.
Η ενταση στα νεανικα προσωπα, η δυνατοτητα να τα κανεις ολα λιμπα, ενα παθος πισω απο τα ματια.

Αρθρωνοντας το, εγινε απο τις αγαπημενες μου εκφρασεις. Εκφραζει αυτο που θα ηθελα να κανω περισσοτερο απο οτιδηποτε αλλο αυτη τη στιγμη της ζωης μου.

Bande à part ειναι και το ονομα μιας τρελης μεταμεσονυκτιας εκπομπης στο γαλλοφωνο κεμπεκουα ραδιοφωνο του Τοροντο (και αλλου στον καναδα). Οποτε ακουω απο την παρουσιαστρια να αναγγελει την εκπομπη " ...ici, c' est Bande à part..." καπως γεμιζει το στηθος μου αλλιως, δεν με χωραει ο τοπος.

Εχθες ειχαν στο Μπαφαλο ενα μικρο αφιερωμα στη γαλλικη νουβελ βαγγ, και εδειξαν φυσικα και την ταινια του Γκονταρ. Εντυπωσιακα ακομη μια φορα, σε μια πολη του εκατομμυριου, ελαχιστοι επελεξαν να δουν ενα αριστουργημα πριν βγουν εξω για το ποτο τους η οτιδηποτε αλλο. Πλεον εχει παψει να με θλιβει τετοια καταντια, ας ειναι, προτιμω να βρισκομαι απο τη μερια του faire bande à part...

Παρακολουθωντας τη σκηνη στο μπαρ με το ενα λεπτο σιγης, και μετα τον απιστευτο, σαλεμενο χορο στη μεση του ντουμανιασμενου μπιστρο, με την Αννα Καρινα στο κεντρο να λικνιζεται, σχεδον με επιασε ιλιγγος με την δυναμη της εικονας, μια ταση να διακτινιστω σ'αλλη γη σ'αλλα μερη. (γι'αυτο τι κριμα, παντου περισσευεις, ...δεν χωρας πουθενα...)

Ο ηχος απο το τρεχαλητο στους διαδρομους του Λουβρου ακομα δονει στ' αυτια μου. Ελπιζω σε λιγες εβδομαδες, στο Παρισι να καταρριψω το ρεκορ...


ΥΓ. Η ταινια ειναι ενα ονειρο οταν την βλεπεις στη μεγαλη οθονη. Τι κι αν την εχω στη συλλογη μου, ειναι αλλιως παρακολουθωντας την θρωσκοντας ανω...




(40 χρονια αργοτερα, στο The dreamers...)

O αλλος Ναος

Μια εμπειρια σαφως εγκειται στο συνολο των ερεθισματων που την αποτελουν, ειναι εν ολιγοις ενα αθροισμα με τα επιμερους κομματια του ομως οχι παντοτε ορατα. Γραφω ισως το αυτονοητο, αλλα προσπαθω να τονισω την σημασια των συμφραζομενων...

Αποψε το βραδυ οι πεντακοσες ψυχες που ειδαμε το κελαηδημα του βιολιστη, κιθαριστα, στιχουργου, τραγουδιστη Andrew Bird δεν ζησαμε απλως μια μυστικιστικη εμπειρια γιατι ο πολυταλαντος αυτος ανθρωπος εδωσε ενα μοναδικο one-man-show (στο οποιο οποιος παρεβρεθει θα νιωσει την αιωρηση που αισθανεται κανεις οταν εκτιθεται σε κατι πραγματικα σπανιο), αλλα και γιατι ο χωρος που ελαβε μερος η συναυλια ηταν κατι που πρωτη φορα το εζησα.

Σε πολλες αμερικανικες πολεις, κυριως στη «ζωνη της σκουριας» στις βορειοανατολικες πολιτειες, εξαιτιας της μετακινησης του πληθυσμου οχι μονο σε αλλα μερη αλλα και στα προαστια της ιδιας πολης, το κεντρο υπεστει μεγαλη αιμορραγια επι πολλες δεκαετιες.

Το κεντρο του Μπαφαλο διατηρει απο τα πιο σπουδαια κτιρια των τελευταιων 150 χρονων στην Βορεια Αμερικη διοτι ακριβως στην αλλαγη του περασμενου αιωνα υπηρξε απο τις πιο προηγμενες πολεις παγκοσμιως, με κτιρια σφραγιδες, των πιο σπουδαιων αμερικανων αρχιτεκτονων, μια κληρονομια πριν την επερχομενη παρακμη.

Το ιδιο συνεβει και με τις εκκλησιες του Μπαφαλο, πολλες εκ των οποιων ειναι τοσο μεγαλοπρεπεις που αν τις δει κανεις σημερα θα αισθανθει οτι τον παραπεμπουν σε μια αλλη εποχη και πολιτισμο, ομως οι περισσοτερες απο αυτες ειναι πλεον αδειες η εγκατελειμενες, σαν μνημεια ενος μεγαλειου που εχει παρελθει.

Μια απο αυτες τις εντυπωσιακες εκκλησιες η οποια πηγαινε για ολοκληρωτικη κατεδαφιση αγοραστηκε απο την Ανι Ντι Φρανκο και μετατραπηκε μερος της σε γκαλερι και πολιτιστικο κεντρο (το Hallwalls art center), κι ο καθεαυτος ναος σε συναυλιακο χωρο, το Asbury Hall!!! Με τι προσοχη αναστηλωθηκε ο ναος και με τι φροντιδα προσεξανε καθε λεπτομερεια ωστε να συνδυασουν μια μοντερνα λειτουργικοτητα με την επαναφορα του παλιου δεν μπορω να το περιγραψω.
(Ο χωρος περιλαμβανει κι υπογειο με κινηματογραφικη αιθουσα, κι ενα πανεμορφο μπαρ!)

Πιο πετυχημενη μεταροπη μιας εκκλησιας σε ενα «ναο της μουσικης» δεν εχω δει. Η ακουστικη του χωρου ειναι τετοια που ο ηχος ειναι παντελως κρυσταλινος χωρις καμια ηχω, πως φαινεται οτι ηξεραν τι εχτιζαν πριν 150 χρονια για να εκτελουν την λειτουργια εκει...κι ο φωτισμος που εχουν επιλεξει για να τονισουν την διακοσμηση του εσωτερικου και την κεντρικη σκηνη ειναι τοσο ζεστος και φιλικος που αισθανεσαι το ξεχωριστο του χωρου!

Η μετατροπη παρηκμασμενων εκκλησιων σε κατι αλλο, νεο, χρηστικο, ομορφο, ζωντανο ειναι μια πραγματικοτητα στην Αμερικη, ενα απο τα πραγματα για το οποιο τους βγαζω το καπελο. Κατι που παρα τον υποτιθεμενο πουριτανισμο τους, εξαιτιας του δεσποζοντα ορθολογισμου και της πρακτικοτητας τους αντιλαμβανονται πλεον οτι ο ρολος του οικηματος αυτου δεν ειναι απαραιτητα θρησκευτικος κι εφοσον το ποιμνιο εχει παψει προ πολλου να υφισταται, προκειμενου να γινει ο χωρος ενα αθλιο παρκινγκ ας μετατραπει το υπαρχον σε κατι αλλο, εξισου «ιερο», ενας χωρος τεχνης, πολιτισμου, μουσικης, που ειναι τελικα πολυ περισσοτερο θελκτικο στο μυαλο μου απο τις μονολιθικες απαρχαιωμενες θρησκειες μιας αλλης εποχης...

Εκτος ολων εμας που ειμασταν μεσα στο μοναδικο αυτο χωρο εκστατικοι, την ιδια επιρροη ειχε και στους καλλιτεχνες που επαιξαν εκει αποψε. Οι “Plants and Animals” απο το Montreal, και φυσικα ο Andrew Bird ασχοληθηκαν με την φανταστικη δουλεια που εγινε για την μετατροπη αυτη της εκλησιας σ’ ενα ναο της μουσικης ...

Ετσι επανερχομαι στην αρχικη προταση του κειμενου, το πως μια εμπειρια τελικα ειναι αθροισμα τοσο πολλων στοιχειων, και μια νυχτα σαν κι αυτην (μ’ ολογιομο φεγγαρι) μενει στο χρονο αφου για καποιες λιγες ωρες ολοι οι πλανητες αρμονικα στοιχηθηκαν σε μια νοητη ευθεια...

Η απωλεια της στιγμης

Οταν πριν λιγες εβδομαδες με επισκεφτηκε αναπαντεχα ενα ζευγαρι απο μια προσφατη γνωριμια σε ευρωπαικη πρωτευουσα μεσα σε 24 ωρες ηξερα οτι θα επρεπε να πιεσω πολυ τον εαυτο μου ωστε να μην εκνευριστω σε βαθμο να μην θελω να τους ξαναδω στα ματια μου.

Ενα ομως πραγμα μου εκανε τη μεγαλυτερη εντυπωση. Οχι η φθηνια, η αφελεια, η εκμεταλλευση της φιλοξενιας... αλλα η συνεχης, αδιαληπτη, επαναληπτικη φωτογραφιση των παντων! Μιλαμε για εκατονταδες φωτογραφιες την ημερα, καθε τι του φαινοταν αξιο αποτυπωσης στην νεα του ψηφιακη καμερα, απο φορτηγα στο δρομο (με επιφωνηματα θαυμασμου, λες κι ηταν 6 χρονων) μεχρι ενας απλος περιπατος τετραγωνου να του παιρνει περιπου 20 λεπτα, τραβωντας αλλες δεκαδες φωτογραφιες του οτιδηποτε. Θα μου πει κανεις. Τι σε πειραζει?

Στην αρχη μου φανηκε μαλλον αστειο, το γεγονος οτι δεν καταλαβαινα γιατι φωτογραφιζει χωρις κανενα φιλτρο, χωρις καμια εμφανη επιλογη οτιδηποτε του φαινοταν αξιο λογου (τα παντα). Στη συνεχεια ομως αυτη ακριβως η μανιακη φωτογραφηση (πρεπει επισης να πηρε τουλαχιστον 300 φωτογραφιες της κοπελας του, με τις ιδιες αντιδρασεις καρμπον) εγινε ακρως ενοχλητικη διοτι ειχαμε μονιμως καποιον στην παρεα ο οποιος δεν συμμετειχε, αλλα παρατηρουσε.

Εκει ακριβως ηταν τελικα το προβλημα. Με ενοχλουσε αφανταστα πως καποιος πηγε διακοπες σε ενα καινουριο μερος και αντι να ζησει τις Στιγμες , και να συμμετεχει στην ροη των πραγματων και την παρεα με την οποια βρισκοταν, αποστασιοποιηθηκε πληρως, και επελεξε να αποτυπωσει σχεδον καθε χρονικη περιοδο στην οποια εζησε εδω για να βλεπει στο μελλον αυτο που ΔΕΝ εζησε!

Η σκεψη αυτη ενος τοσο αποστειρωμενου μυαλου κι ο βιασμος του παροντος για χαρη μιας τεχνητης μνημης μου εφερνε τετοια αποστροφη, που ακομα και να μην ειχαν δειξει κι αλλα ενοχλητικα σημαδια στη διαμονη τους με εκανε να μην θελω να τους ξανασυναντησω ποτε.

Εχθες βλεποντας ενα σχεδον πανομοιοτυπο συμβαν στην ταινια "2 μερες στο Παρισι" ξανασκεφτηκα τις καλοκαιρινες εκεινες ημερες που τελικα ο λογος για τον οποιον δεν εξερραγην ηταν η παρεα της Κ. η οποια ευτυχως με πηγαινε σ' ενα αλλο κοσμο γλιτωνοντας με απο τις αναπηριες των αλλων...

Προς γνωση και συμμορφωση.

(Δυσκολη η επιστροφη στο μπλογγιν οταν περασουν μερες...)

Ο Κυκλος της Εξαπατησης

Φτασαμε αισιως στο 2007, κι αλλες εκλογες σε δυο μερες, με τα σημαντικα ερωτηματα για το που θελει να παει η Ελλαδα ακομα αναπαντητα...φοβουνται ολοι ν'αναμετρηθουν και να τ' απαντησουν, συνεχιζουν να σκουπιζουν τα σκατα κατω απο το χαλι...

Απο παιδι θυμαμαι, απο τις αθλιες αναμετρησεις των '80 μεχρι τωρα μια συγχυση επικρατει και περιρεει, ημιμαθεια και παραπληροφορηση...αερας κοπανιστος.

"Ι'm not afraid to live a lie,
only afraid that i'll stop noticing and just keep going, afraid it will become routine,
a meaningless metabolism that has ceased to horrify me.
I'd rather see my own blood flow and be silent about it..."

"Δεν φοβαμαι να ζησω ενα ψεμα,
φοβαμαι μονο μηπως παψω να το αντιλαμβανομαι και συνεχιζω το δρομο μου,
φοβαμαι μηπως γινει μια ρουτινα,
ενας ανουσιος μεταβολισμος που εχει παψει να μου προξενει φρικη.
Καλυτερα να δω το αιμα μου να τρεχει και να σωπαινω..."

Απο το "Circle of Deceit" (1981) του Volker Schloendorff (με τον αγαπημενο Bruno Ganz).

Καλη ψηφο.
Δυστυχως το τριτοκοσμικο κρατος της πασοκονεοδημοκρατιας ακομη δεν με αφηνει να ψηφισω απο το εξωτερικο. Μονο οι Φιλελευθεροι προξενουν ενδιαφερον, δυστυχως ομως ειναι εκτος συστηματος, παρολο που ειναι το πιο μορφωμενο και λιγοτερο αξιοποιησιμο μερος της γενιας των 25+ 40- που αργοπεθαινει στην ελλαδα. ..
Θα σας στελνω τα χαιρετισματα μου απο το Μοντρεαλ.

Τελευταιες εντυπωσεις απο το φεστιβαλ...

Μετα απο καταρρακτωδη βροχη στο Μπαφαλο (το απογευμα οδηγωντας διπλα στη φουρτουνιασμενη λιμνη, ο ουρανος ειχε συννεφα μπλε ελεκτρικ), και παρεα με την φωναρα της (κατα τ'αλλα προβληματικης) Amy Winehouse ας ολοκληρωσω τις εντυπωσεις απο το TIFF07.
Μετα τις χθεσινες αριστουργηματικες τρεις, εκ των υπολοιπων 6 ταινιων, αξιες λογου και ιδιαιτερης προσοχης ηταν δυο.


Το "Fados" του Carlos Saura στην πρεμιερα του φεστιβαλ ηταν μια ευκαιρια για τον βετερανο ισπανο σκηνοθετη να ανακαμψει μετα απο μετριες ταινιες. Στο τεραστιο Ryerson theater των 1200 θεσεων επικρατουσε το αδιαχωρητο, μιας και ο Σαουρα ηταν παρον οπως και δυο υπεροχοι τραγουδιστες του Φαντο... Οπως με ολα τα πραγματα οταν γινεται κατι με αγαπη συνηθως το αποτελεσμα σε δικαιωνει ετσι κι εδω, ο Σαουρα εκανε τεραστια ερευνα στα φαντος και παρουσιασε μια τεραστια γκαμα απο τα αναλογα των δικων μας ρεμπετικων πορτογαλικα τραγουδια του πονου της αγαπης, της ξενιτιας, της ελπιδας ενος καλυτερου αυριου. Ειχε μαγικες στιγμες η ταινια που μου θυμισε λιγο και το Μπουενα Βιστα Σοσιαλ Κλαμπ του Βεντερς... Στο τελος, μετα τις ερωτησεις στον σκηνοθετη, η Μαριζα (που ειναι απο τις κορυφαιες τραγουδιστριες του Φαντο) μας σμπαραλιασε με τη φωνη της τραγουδωντας χωρις καμια συνοδεια και μικροφωνο σε μια απολυτη σιωπη 1200 ανθρωπων που μεταφερθηκαν καπου αλλου...


Η αλλη πολυ καλη ταινια ηταν η δανεζικη "With your permission" της Paprika Steen στο Discovery section. Ηθοποιος η ιδια σε πολλες ταινιες του Δογματος, γυρισε τη δευτερη ταινια της που πραγματευεται τη ζωη ενος πολυ ιδιορρθυμου Δανου που υπηρξε αποτυχημενος τενορος οπερας και κατεληξε να δουλευει στο φερρυ-μποατ μεταξυ δανιας-σουηδιας οντας ταυτοχρονα θυτης και θυμα σε διαφορες εκφανσεις της ζωης του...Μια ασυνηθιστη ιστορια οικογενειακης βιας, εκπληκτικο μαυρο χιουμορ, και τον κυριο χαρακτηρα να παρουσιαζεται μοναδικα απο τον ηθοποιο Lars Brygmann, ο οποιος εδωσε ολο το ειναι του εκφραζοντας τον Γιαν... Ενα εκπληκτικο tour-de-force, ειμαι σιγουρος οτι θα παρει βραβεια για τον ρολο αυτο. Τους μιλησα μετα την ταινια, κι οταν μαλιστα επισημανα το ποσο εκπληκτικα επαιξε εναν κωμικοτραγικο χαρακτηρα με ολες τις λεπτομερειες και τις λεπτες αποχρωσεις με τετοιο μπριο σηκωθηκε ολο το θεατρο και τον χειροκροτουσε επι ωρα. Ο ανθρωπος τα εδωσε ολα... ημουν ευτυχισμενος γι αυτον που ηταν παρον στο Τοροντο και εζησε μια τετοια αποθεωση εκει...την αξιζε στο επακρο!
Παροξυσμικη ταινια η οποια ΠΡΕΠΕΙ να ερθει στην ελλαδα... Την λατρεψα, και μαλιστα τωρα ψαχνω να βρω τις ταινιες που επαιξε ο Βrygmann πριν (μου ειπε να αρχισω με τον "Ρεμπραντ", μια ταινια του 2003. Φοβερος τυπος...). Μακαρι να βρει διανομη!

Απο τις αλλες, εχουμε και λεμε.

Η τελευταια ταινια του Peter Ness, "Gone with the woman", o oποιος ειχε γυρισει το πολυ καλο "Elling" πριν λιγα χρονια, αναμενοταν με μεγαλη ανυπομονησια. Κι αυτη ηταν μαυρη κωμωδια, περιγραφοντας μια ασυνηθιστη ιστορια αγαπης (η μαλλον συνηθισμενη, αλλα σαν να την βλεπεις απο εναν παραμορφωτικο καθρεφτη), με καλα στοιχεια αλλα και πολλες λιγοτερο εξυπνες η ενδιαφερουσες σκηνες, μαλλον με σκοπο να προσεγγισει ενα ευρυτερο κοινο. Τρια αστερια και πολυ. Το "Elling" σαφως ανωτερο!


Η ταινια του Αμος Γκιται, "Disengagement" αρχιζει δυνατα (σπανια βλεπω ταινια να καταπιανεται με το ποσο δυσκολο ειναι να ορισεις την εθνικη ταυτοτητα, ποσο ματαιο ειναι τελικα αυτο, και εν τελη ανουσιο ειδικα σε μια κοινωνια που οι νομαδες αυξανονται με γεωμετρικη προοδο), εχει δυνατο διαλογο, η Juliette Binoche παρουσα (παντως την αισθανθηκα αταιριαστη) αλλα το συνολο δεν ειναι κατι το μοναδικο... Ανω του μετριου αλλα ως εκει.


Το "L'ennemi intime" του Florent Emilio-Siri καταπιανεται με τον παρανοικο πολεμο στην Αλγερια, τις εκατερωθεν σφαγες κυριως των γαλλων που επι χρονια αποσιωπηθηκαν, την πληρη αποκτηνωση για σκοπους αβεβαιους, ιδανικα που ειναι μαλλον κινουμενη αμμος, τις ομοιοτητες που εχει με την συγκρουση Δυσης Ισλαμ στο Ιρακ, αλλα παρολο που ολα αυτα αποτυπωνονται και εκφραζονται πολυ πετυχημενα, εν τελη το εργο το εχουμε ξαναδει. Πολυ καλο, αλλα δεν λεει κατι νεο, απλως φερνει στη φορα τις ενοχες των Γαλλων για γενοκτονιες και ανοητους πολεμους τους οποιους ειχαν θαψει στη συνειδηση τους.


Η μεγαλυτερη πατατα ηταν δυστυχως η νεα ταινια του Νιλ Τζορνταν, ο οποιος ξεπουληθηκε πληρως στο Χολλυγουντ. Νομιζα οτι ο συνδυασμος Τζορνταν- Φοστερ θα ειχε ενδιαφερον, ομως επεσα εξω. Το "The Brave one" υπηρξε πατατα ολκης με ολα τα στερεοτυπα ενος προβλεψιμου μπλοκμπαστερ παρα την κεκαλυμμενη προσπαθεια να παρουσιαστει ως μια "διαφορετικη" ταινια οπου οι ηθικοι κανονες χανονται και ειναι ολα ομιχλωδη. Το χολυγουντ απλως δεν μπορει να γυρισει τετοια ταινια. Κριμα για τον Νιλ Τζορνταν, ντραπηκα για λογαριασμο του.

Αυτα τα ολιγα...

Ωπ! Ξεχασα! Επειδη μου εχουν κολησει ασχημα οι σουπερσονικ Rilo Kiley (η μουσικη τους ειναι τοσο funky που φοβαμαι να τους βαλω στ αμαξι μην κανω ατυχημα), οριστε το βρωμικο "Moneymaker" απο το You Tube!

Εντυπωσεις, ημερα 5η

Επιστροφη στα λημερια μου σημερα. Καταφερα να δω τελικα 9 ταινιες σε τεσσερις ημερες, σε μια πολη ασφυκτικα γεματη. Ο καλος καιρος βοηθησε στο να βρισκονται μιλιουνια ανθρωπων στους δρομους του Τοροντο, και πραγματικα το φεστιβαλ επιβεβαιωσε το καλο προαισθημα που ειχα εξαρχης...Μια μεγαλη γιορτη, με παρα πολλους σινεφιλ εκτος Τοροντο που ταξιδεψαν εκει για τις ταινιες, απο τις συζητησεις που ακουγα γυρω μου... Πολλοι εθελοντες και ανθρωποι εξυπηρετικοι, μια πληροτητα στα σινεμα σχεδον στο 100%, και μιλαμε για μεγαλες αιθουσες, δυο-τρια φιλμς που ηθελα να δω επιπλεον δεν υπηρχαν εισητηρια, με μεγαλα rush lines, ανθρωπων σε αναμονη... Το εντυπωσιακοτερο ολων ηταν οτι στις 8 εκ των 9 ταινιων που παρακολουθησα βρισκονταν παρον ο σκηνοθετης και συντελεστες της ταινιας. Μπορουσες να τους κανεις ερωτησεις μετα την ταινια και να τους προσεγγισεις ανετα στο φουαγιε για ωρα μετα... Το προγραμμα δεν ξερω πως μπορουσε να γινει καλυτερο, με πανω απο 200 ταινιες για ολα τα γουστα. Απο αβαν γκαρντ σινεφιλ πειραματικες, μεχρι χολυγουντιανες υπερπαραγωγες που μετρανε τις αντιδρασεις του κοινου στο φεστιβαλ, μιας και πολλες απο αυτες κανουν παγκοσμια πρεμιερα στο Τοροντο... Οι φανφαρες παρουσες φυσικα, με τα γκαλα, τους σταρ, τις λιμουζινες κλπ, αλλα σαφως μπορουσες να απομακρυνθεις απο ολο αυτο το θεαμα αν ηθελες και να εκτεθεις μονο σε αυτα που σε ενδιαφερουν. Επισης ολη η πολη ζουσε σε ρυθμους φεστιβαλικους, με τα μπαρ, τις γκαλερι, τις πλατειες, τα εστιατορια, καπως ολα να περιλαμβανουν κατι σχετικο στο χωρο τους η το προγραμμα τους...


Ταινια σταθμος το "The Banishment" του Andrey Zvyagintsev. Οσοι τον παρομοιαζουν με αντιγραφο του Ταρκοφσκυ δεν θα μπορουσαν να σφαλλουν περισσοτερο. Ο ανθρωπος εχει απολυτως τη δικια του σφραγιδα και ταυτοτητα και θα αφησει τεραστια κληρονομια οπως πηγαινει. Οποιος αγαπαει τον κινηματογραφο και δει την ταινια αυτη θα με καταλαβει. Η εικονα της ανθρωπινης καταστασης και του κοσμου γυρω της στο μεγαλειο της...


Το "The man from London" ηταν οπως το περιμενα. Γι αυτο ισως ειμαι πιο φειδωλος στις εντυπωσεις μου. Οπως ειπε κι η Τιλντα Σουιντον που ηταν επισης παρουσα στην προβολη, το σινεμα του Ταρρ ειναι υπο μια εννοια μεσαιωνικο, αλλα με μια υπερηχητικη ορμη που τα παρασερνει ολα στο διαβα του. Το αστειο ειναι οτι απο τους 500 θεατες που ειμασταν εκει, το πολυ οι μισοι να ειχαν ερθει σε καποια επαφη με το εργο του Ταρρ. Απο τους υπολοιπους που ισως και να πηγαν κατα λαθος αλλοι εφυγαν, αλλοι με το που τελειωσε η ταινια δεν καταλαβαν καθολου την συνενοχη που τους ζητησε ο σκηνοθετης, αλλοι με το μυαλο τους συνηθισμενο απο ταινιες με κλασικη ροη πληροφοριας ρωτουσαν τον Ταρρ σχετικα με την πλοκη οταν η ταινια ασχολειται με την Τυχη, τον Πειρασμο, την Ενοχη...και αλλοι προφανως θα ενιωσαν οπως εγω οταν ειχα πρωτοδει Ταρρ, σαν ενα χαστουκι να σε ξυπναει απο τον καθιερωμενο τροπο αντιληψης των πραγματων...να σου δειχνει και κατι αλλο.



Το California Dreaming (endless) λειτουργησε βραδυφλεγως μεσα μου... Το νεο "ρουμανικο new wave" στον κινηματογραφο ειναι γεγονος. Ειναι ισως η χωρα με το πιο δυναμικο κινηματογραφο στην ευρωπη τη στιγμη αυτη. Ανθρωποι που ξερουν ΤΙ θελουν να πουν, και ΠΩΣ να το εκφρασουν. Δυστυχως ο Νεμεσκου πεθανε σε αυτοκινητιστικο δυστυχημα μολις λιγες μερες πριν το τελος της ταινιας. Μολις 27 χρονων. Η ταινια αυτη στις Καννες εκανε θραυση (και τελικα κερδισε το παλμ ντ ορ μια αλλη ρουμανικη, το 4 μηνες, 3 βδομαδες, 2 ημερες) και το σινεμα στο τοροντο ηταν φουλ. Η κυνικη σουρεαλιστικη ματια του ανατολικοευρωπαιου, με ολους τους παραλογισμους-καταλοιπο της βαλκανικης και κομμουνιστικης τους ιστοριας... Η ταινια που παρουσιαστηκε οπως την αφησε ο Νεμεσκου πριν πεθανει χρειαζεται νομιζω editing σε μερικα σημεια, αλλα την σκεφτεσαι πολυ καιρο μετα αφου την δεις... (μερος πρωτο τελος)

The Banishment. Toronto Film Festival

Μολις εχω ζησει μια μοναδικη κινηματογραφικη εμπειρια. Κατι που διαπερναει το σινεμα, κατι εκπληκτικο.

Νομιζα οτι τιποτε δεν θα μπορουσε να ξεπερασει τη χθεσινη ημερα, οπου ειδα την προβολη του νεου φιλμ του Μπελα Ταρρ, Τον Ανθρωπο απο το Λονδινο. Το Ταρρικο συμπαν παρον, με τον σκηνοθετη επι σκηνης, μετα την ταινια να τον ρωταω πραγματα που με εχουν αγγιξει στις ταινιες του, ενας προσιτος ανθρωπος αλλα με πληρη επιγνωση οτι ειναι μοναδικος δημιουργος. Το να μου υπογραψει το εισητηριο μου μου φανηκε χαζο, αλλα παρ ολα αυτα το εκανα, λεγοντας του οτι εζησα στην πολη που γεννηθηκε εξι χρονια και πρωτη φορα ακουσα γι αυτον εκει οταν η τοτε κοπελα μου μολις ειχε δει εκστασιασμενη το Σαταν-Τανγκο μετα απο επταμισαωρη προβολη στο ΑπολλοΜοζι...

Αλλα ξεφευγω. Αυτο που πραγματικα συνεβει σημερα ειναι παραληρηματικο. Παρακολουθησα τη νεα ταινια του Zvyagintsev, το The Banishment... Η ταινια ειναι απλως τελεια. Τελειοτητα. Δεν θυμαμαι ποτε ειχα να ριγησω σε μια παρασταση αλλοτε... Βγηκα απο τον κινηματογραφο χαμενος, περιπλανομενος επι μισαωρο στους δρομους του Τοροντο σαν υπνοβατης, τα χερια μου ετρεμαν. Πραγματικα, δεν το γραφω για να το γραψω απλως η να παραστησω κατι, χρειαζομαι ομως να εκφρασω πως ενας κοσμος μπορει να περιγραφει με τοσες διαφορετικες ματιες και μεθοδους, και πως ορισμενοι ανθρωποι ειναι τοσο προικισμενοι και διορατικοι... Σε δυομιση ωρες ο σκηνοθετης της Επιστροφης (που ειναι επισης συγκλονιστικο) καταφερε να μου τριξει τα θεμελια, να με κανει να παρακολουθω τις εικονες εκστατικα...δεν γινεται, οι λεξεις δεν ειναι αρκετες. Τα εχω χαμενα. Οταν ερχεσαι σε επαφη με αριστουργημα δεν μπορεις να το περιγραψεις. Μονο να το νιωσεις. Αναρωτιεμαι αν μολις η δευτερη ταινια του αποτελει τετοιο κινηματογραφικο σταθμο τι αλλο του μενει να κανει...
Ισως να χαθει. Η ταινια αυτη θα μεινει για παντα.

32ο Διεθνες Φεστιβαλ Κινηματογραφου στο Τοροντο (Ι)

Αυριο, 6 Σεπτεμβριου αρχιζει το Διεθνες φεστιβαλ κινηματογραφου του Τοροντο. Tο μεγαλυτερο στη βορειο αμερικη, καθε χρονο πιο βελτιωμενο. Εκατονταδες ταινιες, ο παραδεισος του σινεφιλ.

Δεν εχει διαγωνιστικο τμημα, που προσωπικα ταιριαζει στη χαλαροτητα της καναδικης μητροπολης που εχει αυτοπεποιθηση αλλα ξερει να μην παιρνει πολυ σοβαρα τον εαυτο της. (Αλλος ενας λογος για τον οποιο θεωρω το Τοροντο αναμεσα στις καλυτερες πολεις παγκοσμιως. Εχει προσανατολισμο και χαρακτηρα, πολυπολιτισμικοτητα και ανεκτικοτητα, πρακτικοτητα και χωρο για να "παιξεις". Ποιοτητα ζωης εν ολιγοις.)

Φυσικα, ζωντας μολις 70 λεπτα απο το Τοροντο περιμενα πως και πως την εναρξη του φεστιβαλ, μερες τωρα κανω σχεδια επ χαρτου. Σημερα το πρωι, σηκωθηκα απο τα χαραματα μιας και τα εισητηρια για ολες τις ταινιες αρχισαν να διατιθενται σημερα στις 7! Ως τωρα μπρορουσε κανεις να αγορασει μονο πακετα εισητηριων. Θελοντας να παρακολουθησω υπερβολικο αριθμο ταινιων, αποφασισα να κλεισω πρωτα για τις τρεις πρωτες μερες του Φεστιβαλ και βλεπουμε.

Ευτυχως, η προνοητικοτητα μου να μπω στην ιστοσελιδα στις 7 ακριβως και να αγορασω τα εισητηρια που ειχα ηδη μετα κοπων επιλεξει ετσι ωστε να δω οσες περισσοτερες ταινιες που προτιμω γινεται, λειτουργησε! Στις 7.30 ηδη το συστημα ειχε υπερφορτωθει, δεν μπρορουσες πλεον να αγορασεις τιποτε. Ακομη και τωρα, αρκετες ωρες μετα, το tiff07.ca ειναι υπερβολικα αργο, προφανως ειναι τοσοι σινεφιλ που ψαχνουν για εισητηρια.

Το σημαντικο ηταν που καταφερα να αποκτησω το εισητηριο του "Man from London" του Ταρρ, κανοντας με χαρουμενο για την υπολοιπη εβδομαδα.

Παντως εξαιρετικα ακριβα εισητηρια, αγοραζοντας 4 διπλα για να παω μαζι με την Κ. μου στοιχισε 265 δολλαρια για 10 ταινιες! Πολυ πιο ακριβο απο το φεστιβαλ Βερολινου.

Αυριο αρχιζω τη φεστιβαλικη μου βολτα με το "Fados" του Καρλος Σαουρα, και το "The brave one" του Νιλ Τζορνταν. Δυο μαστερς για αρχη, ελπιζω σε κατι αξιολογο.

Σινεμα-ποστς για τις υπολοιπες λιγες μερες με μικρες παρεμβολες. (θελω πολυ να γραψω για τα ευρωπαικα τρενα υψηλων ταχυτητων και τις διεθνεις συνδεσεις τους αλλα λιγο αργοτερα).

Υιοθεσιες...

Αναρωτιεμαι τελευταιως ποσες φορες καταληγουμε ν’ αφομοιωνουμε και ν’ αγαπαμε κατι ακριβως διοτι αυτο συνδεεται στενα μ’ ενα δικο μας προσωπο, αγαπημενο.
Στην πορεια, κανοντας αυτο το κατι μερος μας, αισθανομαστε οτι διατηρουμε και το αγαπημενο προσωπο διπλα μας, ακομα κι οταν η φυσικη του παρουσια ειναι αλλου.
Παλι, ισως ακριβως διοτι καποιες αγαπες δεν μπορουμε να τις εχουμε συνεχεια διπλα μας η ακομα χειροτερα, θελητα η αθελητα τις εχουμε χασει, αναζητουμε την αναγκη να νιωθουμε την παρουσια τους εμμεσως, με ενα βιβλιο που εχουν λατρεψει, μ’ εναν συγγραφεα που αγαπησαν, με μια ταινια που τους αφησε ενα σημαδι, με ενα τραγουδι η αναμνηση του οποιου δημιουργει ισως την ψευδαισθηση της επαφης.

Ο Javier Marias στο «The man of feeling» δεν θα μπορουσε να το εχει θεσει καλυτερα:

«Can something as urgent and unpostonable as love, which requires both presence and immediate consummation or consumption, be announced when it does not yet exist or truly remembered if it no longer exists? Love is based in large measure on its anticipation and on its recollection. It is a feeling which always demands an element of fiction beyond that afforded by reality...»

«Μπορει κατι τοσο επειγον και μη αναβλητο οπως η αγαπη, που απαιτει ταυτοχρονα παρουσια και αμεση ολοκληρωση η αναλωση, να αναγγελθει οταν ακομη δεν υφισταται η να μνημονευθει αληθινα οταν πια εχει παψει να υπαρχει? Η αγαπη στηριζεται στο μεγαλυτερο μερος στην προσμονη και στην αναμνηση της. Ειναι ενα συναισθημα που παντοτε απαιτει ενα στοιχειο πλασματικο περα εκεινου που η πραγματικοτητα παρεχει...»

Ετσι εμμεσως εκανα κι εγω δικους μου τον ουγγρο Μαραϊ και τον αυστριακο Zweig, εφαπτομενοι κι οι δυο σε αγαπες που εχουν πια χαθει η που ειναι αδυνατον να καρποφορησουν. Σημερα ομως σκεφτομενος αυτους τους δυο κεντροευρωπαιους που με σημαδευουν και τις γυναικες που αντιπροσωπευουν, συνειδητοποιησα ποσο τελικα μοιαζουν. Ειρωνικα, μεχρι κι η αιτια του θανατου τους ειναι εξωφρενικα παρομοια (και φυσικα η συνδεση τους δεν ειναι τυχαια).



Ο ουγγρος Sándor Márai αναγνωριστηκε ως απο τους μεγαλυτερους ευρωπαιους συγγραφεις του αιωνα μας μεταθανατια – αν και γνωστος εν ζωη – παροτι εγραψε στην δυσκολη ουγγρικη γλωσσα. Ειδικα τα τελευταια χρονια η αναγνωσιμοτητα του εχει ξεπερασει καθε προηγουμενο, με εργα θαμενα να επανεκδιδονται (ειχε απαγορεψει την εκδοση τους οσο η Ουγγαρια ηταν υπο σοβιετικη κατοχη!), με εκτενη αρθρα και αναφορες στο εργο του, μεχρι και νεες θεατρικες παραστασεις να ξεπουλανε επι μηνες στο Λονδινο.
Ισως το πιο χαρακτηριστικο εργο του, «Οι Σταχτες» εχει για μενα αυτο το ειδικο βαρος της απολυτης συνδεσης με λατρεμενο προσωπο σε πολλαπλα επιπεδα. Τωρα θελω να μενω μακρια του, φοβαμαι τους ασκους του αιολου που ανοιγει μεσα μου. Ξερω ομως ενδομυχως το ρολο που εχει παιξει και θα παιξει μεσα μου...θα το βρω μπροστα μου.

Ο Μαραι, κυνηγημενος απο την κομμουνιστικη δικτατορια της Ουγγαριας μετακομιζει εν τελη στην Αμερικη, μερος το οποιο για καθε σκεπτομενο ευρωπαιο αποτελει τον ορισμο του ξενου τοπου, τη χωρα της ληθης. Mετα το θανατο της γυναικας του, αυτοκτονει το 1989, κατεθλιμμενος απο την τροπη των πραγματων του κοσμου στον οποιο ζει, μακρυα απο το σπιτι του, ειρωνικα μονο λιγους μηνες πριν απο την πτωση των δικτατοριων του προλεταριατου, εξορισμενος, χωρις να προλαβει να ζησει την καθαρση της απελευθερωσησης, θεωρωντας τον εαυτο του μερος ενος κοσμου χαμενου.



Ο αυστριακος Stefan Zweig υπηρξε σημαντικος συγγραφεας με μεγαλη επιρροη ηδη εν ζωη, με τις νουβελες του να μεταφραζονται σε παμπολλες γλωσσες σε μια εποχη – του μεσοπολεμου – οπου ο κοσμος βρισκοταν στη αρρωστη αυτη νηνεμια πριν τον επερχομενο τυφωνα. Κοσμοπολιτης και ειρηνιστης, θεωρουσε κι αυτος τον εαυτο του μερος ενος κοσμου που εχει χαθει μετα το τελος του πρωτου παγκοσμιου πολεμου, η πολυφυλετικη αυστροουγγαρια στο κυκνειο ασμα της – πολυ πιο ανεκτικη τοτε - αποτελουσε γι αυτον ενα σαφως ελκυστικοτερο κοσμο απο τον πολεμο και την καταστροφη του πρωτου παγκοσμιου και τις συνθηκες που οδηγησαν στην ανοδο του ναζισμου στην γερμανια.

Ετσι κι αυτος κυνηγημενος απο το αντιστοιχο απολυταρχικο καθεστως – εξαιτιας σαφως και της εβραικης καταγωγης του – γυριζει κατατρεγμενος απο χωρα σε χωρα, μεχρι τελικα να καταληξει στη Βραζιλια το 1942. Απογοητευμενος απο την τροπη των πραγματων, θεωρωντας πως ο κοσμος στον οποιο πιστευει εχει χαθει ανεπιστρεπτι, κι οτι πια η καταστροφικη μανια του ναζισμου θα τα σαρωσει ολα, εκτελει διπλη αυτοκτονια με τη γυναικα του στην Βραζιλια, ενα προωρο τελος.

Κουβαλωντας λοιπον τις αγαπες των αλλων. Με τους ετεροχρονισμενα παραλογους θανατους τους μου προσεφεραν κι οι δυο τις ζωτικες αυτες γραμμες, ωστε να κρατηθω κοντα στις δικες μου θεοτητες και χιμαιρες, στις ενοχες κι ανοητες αγαπες συνεισφεροντας στην παραδοξοτητα και τη μικροτητα της ανθρωπινης υπαρξης.