Coup de grace

Κατεβαινω απο το σπιτι χαραματα. Δυνατοι ανεμοι. Ξημερωματα της περασμενης παρασκευης μπαινω στο ταξι που θα με πηγαινε στο αεροδρομιο κυλωντας στην αδεια Αθηνα. Ο οδηγος, ενας νεος που ηξερε να μιλαει και να σκεφτεται μου πιανει συζητηση. Καποια στιγμη μου λεει "κοιτα να δεις ποσες πυρκαγιες θα εχουμε το σαββατοκυριακο...". Εκανα οτι δεν τον ακουσα, δεν ηθελα να σκεφτομαι αλλη καταστροφη, το σπιτι μας τη γλιτωσε για μισο μετρο. Αυτοι ομως που θα επρεπε να φροντιζουν για την αποφυγη της εκαναν επισης οτι δεν ακουγαν.

Για την καταστροφη στην Ελλαδα εχουν γραφει πια τα παντα. Πολλοι καλοι μπλογκερς κι ο Πασχος Μανδραβελης με το Τιμημα της Μακαριοτητας τα συνοψιζει ακομη μια φορα με ανατριχιαστικη ακριβεια...
--------
Ειχα μια καταπληκτικη κουβεντα με φιλους στην Αθηνα πριν απο λιγες μερες. Εν ολιγοις καταληξαμε οτι για πολλα θεματα το ζητουμενο δεν ειναι να αρθρωσεις εναν αντανακλαστικο αντιλογο αλλα να συνειδητοποιησεις και να σκεφτεις τα λογια του συνομιλητη σου προτου αντιδρασεις. Τις πιο πολλες φορες εξασκουμε παραλληλους μονολογους που δεν μας επηρρεαζουν καθολου, ουτε αλλαζουν στο ελαχιστο τον τροπο σκεψης μας.
--------
Οφειλω να πω πως ενα μερος του σοκ που με κατελαβε αργα αλλα σταθερα οφειλεται και στις αντιδρασεις των ανθρωπων γυρω μου, οντας ηδη μακρυα οταν ξεσπασε η πυρκαγια. Οι φιλοι και γνωστοι μου Ουγγροι, Ισραηλινοι, Πολωνοι, Γερμανοι, Αμερικανοι με τους οποιους μιλησα ηταν εκεινοι που με εκαναν να συνειδητοποιησω το μεγεθος της καταστροφης σε ευρυτερη κλιμακα. Με παιρναν τηλεφωνο απο αλλα μερη του κοσμου να με ρωτησουν τι γινεται, στην Γερμανια οι ανταποκρισεις σε σχεδον συνεχη ροη. Ενα μερος μου αηδιαζε με την ανοργανωσια, την αλαζονια και το χαος των ελληνων που δεν εχουν μαθει ακομα οτι το σπιτι τους κι ο ζωτικος τους χωρος δεν τελειωνει στην αυλοπορτα τους αλλα περικλειει και τον ευρυτερο χωρο στον οποιο ζουν κι εργαζονται(μεσα κουκλα-εξω πανουκλα με τις γνωστες συνεπειες της αδιαφοριας για οτι κοινοχρηστο), ενα αλλο μερος μου καταθλιβοταν με το μεγεθος της απωλειας σε ζωες, περιουσιες, και φυση, κι ενα αλλο μερος μου αισθανοταν περηφανο για την ανθρωπινη αλληλεγγυη και στηριξη ψυχολογικη η υλικη απο αλλα μερη του κοσμου... Οταν τα συνορα χανονται κι οι ανθρωποι αντιλαμβανονται για λιγες στιγμες οτι συνδεονται με κατι βαθυτερο, τι ανουσιες που ειναι οι διαιρεσεις...
-------
Ο ελληνικος σουρεαλισμος αποτελει ειδικη υποκατηγορια, στις εξτρεμ μορφες υπερρεαλισμου... Εκλογες εκτος τοπου και χρονου σε λιγες μερες, με το νοημα των λεξεων χαμενο χρονια, με επιλογες να τραβας τα μαλλια σου, να μην ξερεις αν θα πρεπει να κλαψεις η να γελασεις με την καταντια αυτων που θα μας "εκπροσωπησουν". Μια Ν.Δ. η οποια δημιουργησε προσδοκιες κι ελπιδες στις προηγουμενες εκλογες τις οποιες καταβαραθρωσε με την διακυβερνηση της που δεν εφερε εναν απαιτουμενο εκσυγχρονισμο στη χωρα δαυτη που λειτουργει χωρις πορεια, στο ρελαντι σε ολα, διαπλεκομενη κι αυτη σε συμφεροντα οπως κι οι προηγουμενοι... Ενα Πασοκ λαικιστικο στο κοκκαλο, με ιδεολογιες που εχουν πια οχι απλως πεθανει αλλα ηδη βρωμισει απο την αποσυνθεση, χωρις θαρρος κι αυτο να πιασει τον παλμο μιας παγκοσμιας κοινοτητας που αλλαζει με ραγδαιους ρυθμους αλλα με τους ελληνες να εθελοτυφλουν βγαζοντας την ουρα μας απεξω μενοντας στο περιθωριο. Ενα Συνασπισμο που πλεον εκφραζει τις πιο συντηρητικες αποψεις και ανεφαρμοστες ιδεολογιες, λες και γι αυτους καθε μερα που περναει δεν γυριζει το ρολοι εμπρος αλλα πισω, μια αρνηση να αποδεχτουν οτι η πραγματικοτητα ειναι διαφορετικη τωρα απο το 1960, να κυνηγανε χιμαιρες, ανεδαφικοι, με πληρη απουσια πραγματισμου. Ενα ΚΚΕ το οποιο κατοικοεδρευει οχι απλως σε αλλο πλανητικο συστημα, αλλα σε αλλο γαλαξια, με ενα λογο που θα ζηλευε ο Ιονεσκο, εμπνευση για τον Νταλι, ο ορισμος της ψυχεδελειας που θα ηταν εν τελη αστειο εαν τα λεγανε για πλακα, μονο που το κανει ψυχωτικο και τρομακτικο που τα λενε σοβαρα εκφραζοντας τις διαταραγμενες ψυχες της αρρωστης κοινωνιας μας. Ενα Λαος που ακουμπαει γερα στην ακροδεξια, εθνικιστικο, ξενοφοβο, τοπικιστικο, με αποκορυφωμα το κλιπ της Εφη Σαρρη, "σταυρωστε με" στο γιου τιουμπ. Οπως κι ο αλλος ο φανατικος χριστιανος, εκτος τοπου και χρονου. Αλλα κομματα δεν υπαρχουν. Οι φιλελευθεροι (ποτε μια τοσο ομορφη λεξη κι ιδεα δεν παρανοηθηκε στην ελλαδα τοσο πολυ) δεν το χειριστηκαν καλα, εξεφρασαν κι αυτοι αποψεις που στην ελλαδα θα παρει 50 χρονια να εφαρμοστουν (και θα εφαρμοστουν...).

Δηλαδη, ακρων αωτον, σε δυο βδομαδες εαν κανεις εχει σιχαθει τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, θα εχει να τον εκφραζουν το ΚΚΕ, το ΣΥΝ, το ΛΑΟΣ κι οι χριστιανικες αναγεννησεις...Αναρρωτιεμαι οταν κοιταζομαστε στον καθρεφτη δεν σιχαινομαστε? Αυτοι ειμαστε πια? Που ειναι καποιος να εκφρασει τους προοδευτικους εργαζομενους νεους (20+) - (40-) που εχουν μεγαλωσει διαφορετικα απο την γενια των γονιων τους και που αντιπροσωπευουν την ατμομηχανη της ελλαδας και το στηριγμα της για τα επομενα τριαντα χρονια καλως η κακως?
Με εχει πιασει πονοκεφαλος.

Η κοινη λογικη δεν ειναι τοσο κοινη τελικα...
Σαν να περιμενουμε μακαριοι το χαριστικο χτυπημα...

Μακρινο Αστερι

Όταν το ιστολογιο είναι μπροστα από την εποχη του!

Σημερα ο IC εχει διαθεση να περιαυτολογησει διοτι τελευταια μερα στην Αθηνα κανοντας μια βολτα στον Ιανο στην Σταδιου με την καλη Μ. στο μεσο μιας κουβεντας επιασε το ματι της το Μακρινο Αστερι (Distant Star/ Estrella Distante) του Ρομπερτο Μπολανιο το οποιο εκδοθηκε επιτελους στα ελληνικα από τον Καστανιωτη!!!

Η ιδια φρενιτιδα που επιασε τους αμερικανικους λογοτεχνικους κυκλους όταν εγραφα το ποστ το Μαρτιο ημουν σιγουρος ότι καποια στιγμη θα μας εκανε επισκεψη. Τι ομορφο συναισθημα όμως να το βλεπω μετα από τοσο μικρο διαστημα στα ελληνικα βιβλιοπωλεια!

Η εκδοση είναι εξαιρετικα προσεγμενη διοτι υπαρχει μια ενιασελιδη εισαγωγη από την μεταφραστρια Αγγελικη Αλεξοπουλου που συστηνει τον Μπολανιο στους ελληνες αναγνωστες, 38 υποσημειωσεις της ιδιας στις οποιες εξηγει διαφορες αναφορες του Μπολανιο σε θεματα λατινικης πεζογραφιας αγνωστα σε μας (οι υποσημειωσεις απουσιαζουν από την αμερικανικη εκδοση) και πληρης εργοβιογραφια του Μπολανιο στο τελος! Συγχαρητηρια!

Το βιβλιο είναι καταπληκτικο (το εχω διαβασει στα αγγλικα εν μεσω παραληρηματος), πολύ διαφορετικο από ότι εχετε διαβασει ως τωρα και εάν αναζητατε μια καινουρια γραφη από μια ιδιοφυια, πλεον μεταφρασμενη και στα ελληνικα περιμενει να την ανακαλυψετε!

Απ΄ ότι καταλαβα, και τα υπολοιπα βιβλια του Μπολανιο είναι σε διαδικασια μεταφρασης…

Επιστροφη στο μπλογγιν από την άλλη εβδομαδα, οι καλοκαιρινες εφοδοι και το ταξιδι συνεχιζεται…

Hold That Thought...

A dream sequence...


Repose...


Caché...


οπως και να το δει κανεις...

η ουσια ειναι μια


Αιωρουμενος Drake...
Suspended

Φωτονια.

Κισμετ... Queen

99/10

Στιγμιαιο Φως / Instant Light

Η ακαταμαχητη γοητεια ορισμενων συμπτωσεων στη διαρκεια μιας ανθρωπινης πορειας συντελει στα λιγα αληθινως συναρπαστικα γεγονοτα της ειδαλλως αφελους εγωκεντρικης υπαρξης.

Ακομα κι οι μεγαλυτεροι δημιουργοι ορισμενοι εκ των οποιων εζησαν μια ζωη γεματη εντυπωσιαζοντας με τον πλουτο του εργου τους σιγουρα θα περασαν μεγαλο μερος της ζωης τους ασχολουμενοι με ανουσιες σκεψεις και πραξεις. Τι πιο φυσικο -και θεμιτο- επακολουθο της ανθρωπινης φυσης που αισθανεται πιο ανετα συρρομενη επι της γης παρα ιπταμενη, η βαρυτητα παρουσα εξαρχης.

Ομως ορισμενες φορες η μαγεια της συμπτωσης καταργει ακριβως τους νομους της βαρυτητας...
Το θεμα εχει να κανει με τον συνδετικο κρικο που στην προκειμενη περιπτωση ονομαζεται Tonino Guerra.

Η εικονα μας μεταφερει στη Μοσχα, στον γαμο του Τonino Guerra το σωτηριο ετος 1977, οπου κατα τα αλλα το βρεφος IC δεν ειχε καν συναισθηση της υπαρξης του, μπουσουλωντας στο διαμερισμα των Παναθηναιων, δυναμενος να κανει μονο τεσσερις ανθρωπινες λειτουργιες κι αυτες με την απαραιτητη φροντιδα.

Οι μαρτυρες λοιπον στο γαμο του Τονινο ειναι δυο... Ο Αντονιονι κι ο Ταρκοφσκυ! Στη μικρη γωνια του πλανητη οπου γινεται αυτη πυρηνικη συντηξη ο IC χιλιαδες μιλια μακρυα φοραει πιπιλα κι επιβεβαιωνει την πληρη απουσια εγκεφαλικης λειτουργιας την περιοδο εκεινη.

Η εικονα μας μεταφερει στο 1959. Η «Κραυγη» του Αντονιονι που ξεπροβαλει απο την αφανεια προβαλλεται ηδη στους κινηματογραφους των Αθηνων, τη στιγμη που ο πατερας του IC ανυποψιαστος ανοιγει το κεφαλι του συμμαθητη του στην δευτερα γυμνασιου απο την εξαιρετικη σφεντονα που μολις εχει φτιαξει, κι η μητερα του IC χαρωπα επιστρεφει με τα ποδια απο το δημοτικο σχολιο της μικρης ομορφης κωμοπολης ανυποψιαστη του πως θα υφανθει η ζωη της, ακομα το κουβαρι ειναι τυλιγμενο.

Τα δυο μικρα παιδια - μετεπειτα γονεις, που οι πορειες τους θα συγκλινουν στο πανεπιστημιο χρονια αργοτερα - φυσικα δεν εχουν την παραμικρη ιδεα οτι στη Ρωμη το διαστημα εκεινο του ’59 ο Αντονιονι γνωριζεται μεσω μιας κοινης παρεας με τον Tonino Guerra και ξεκιναει μια σχεση που θα επηρρασει το συνολο του ευρωπαικου κινηματογραφου. Ο Guerra νεοτερος του Αντονιονι κατα 6 χρονια ειναι ο πιο ταλαντουχος ανερχομενος σεναριογραφος της Ιταλιας την στιγμη εκεινη. Η χημεια των δυο δημιουργει κατι εντελως καινουριο, μια ωση τους τραβαει ολους μπροστα. Γραφουν το σεναριο του «L’Avventura» απο κοινου και ο Τονινο γραφει στη συνεχεια το σεναριο του αριστουργηματος «La Notte» και μετα το «L’Eclisse» συμπληρωνοντας την τριλογια της αποξενωσης του Αντονιονι σε λιγοτερο απο δυο χρονια!

Πως μια πορεια ειναι η συνιστωσα τοσο περιπλοκων διεργασιων...
Ο Tonino Guerra συνεχιζει να ειναι ο σεναριογραφος του Αντονιονι για ολες σχεδον τις ταινιες του, ακομα και για το τελευταιο «Eros» του 2004 το οποιο ο IC εχασε απορροφημενος στη δινη μιας σχεσης σε αποσυνθεση, παγιδευμενος στις μεσοδυτικες πολιτειες της Αμερικης, στη ζωνη της Βιβλου, σαν ψαρι εξω απο το νερο, χωρις ανασα!

Η εικονα μας επιστρεφει καπου πιο ευχαριστα ξανα, στο γαμο του Tonino στη Μοσχα με τον Αντονιονι και τον Ταρκοφσκυ να επιλεγουν ως κουμπαροι τη μουσικη τη στιγμη της υπογραφης της τελεσης του μυστηριου με τον Μπλε Δουναβη να ξεχυλιζει απο τα μεγαφωνα κι οι τρεις φιλοι μετα να αγκαλιαζονται μην λαμβανοντας υποψη ισως του τι επιπτωσεις θα εχει η φιλια τους στον μικρο IC που τρωει απορροφημενος μπεμπελακ με ασυνδετες ακομα εγκεφαλικες συναψεις.

Με ενα ελαφρο αλμα ξυπναμε στο 1983 οπου ο Τονινο Guerra γινεται για πρωτη και τελευταια φορα ο σεναριογραφος του Ταρκοφσκυ -ο οποιος ζει εξοριστος στην Ιταλια- δημιουργωντας απο κοινου ενα απο τα αριστουργηματα του, τη «Νοσταλγια» προλαβαινοντας να πουν τα αντιο οπως αρμοζει σε τετοιες διανοιες. Μολις δυο χρονια αργοτερα ο Ταρκοφσκυ διαγνωσκεται με καρκινο στον πνευμονα και πεθαινει το δεκεμβρη του 1986 εξοριστος στο Παρισι. Εχει καταφερει ωστοσω να γυρισει το κυκνειο ασμα του, τη «Θυσια» αγνοωντας φυσικα την ειρωνια του γεγονοτος οτι ο μικρος IC που τον βλεπουμε να παιζει σε μια αθηναικη γειτονια στην μετα-Τσερνομπιλικη εποχη θα γινει χρονια αργοτερα πνευμονολογος. Αναποφευκτα, ενιοτε θα φερνει και μαντατα της τραγικης αυτης ασθενειας σε ανθρωπους που πιθανως εχουν ακομα μια δημιουργικη ζωη μπροστα τους επιβεβαιωνοντας οτι το χαος κι η εντροπια αποτελουν τα μοναδικα σημεια αναφορας στη μικρη ζωη μας...

Αφορμη για το κειμενο αυτο αποτελει το δωρο που μου εκαναν ο Σ. κι η Κ. προ μηνος, το λευκωμα «Instant Light» με τις πολαροιντ φωτογραφιες που τραβηξε ο Ταρκοφσκυ απο το 1979 ως το 1984 που εκπεμπουν μια μαγεια, ομορφια και αυρα που αδυνατει να περιγραψει κανεις, παρα μονο να αισθανθει.

Ο Τονινο Γκιερα συντελεσε και σεναριογραφος του Αγγελοπουλου, των αδερφων Ταβιανι, του Βιττοριο ντε Σικα, του Φελινι, ενας θρυλος 87 χρονων πλεον, που εθεαθει τελευταια φορα στην κηδεια του Αντονιονι στη Φερραρα, καθως ο IC εφημερευε στην εντατικη μοναδα του County Hospital σκεφτομενος σ' ενα διαλειμμα τους τρεις φιλους στη Μοσχα να μιλανε και να μεθανε με βοτκα 30 χρονια πριν με μια πολαροιντ να αποθανατιζει τη στιγμη, την οποια μπορουμε μονο να τη φανταστουμε οπως εμεις θελουμε...

(Κλεινοντας την μικρη κινηματογραφικη τριλογια αναφερω πως οι λεπτομερειες του κειμενου καμια ομοιοτητα δεν εχουν με φανταστικα γεγονοτα).

Η διαρκης ανθρωπινη αντιφαση/ The contradiction of Persona

Η μεταμορφωση μιας σκεψης στην πορεια, κι η αλλαγη νοηματος καθως διαμορφωνεται ενα μικρο κειμενο με απασχολει καθως χαζευω το πρωταυγουστιατικο φεγγαρι.

Μεσα σε 48 ωρες εχουν ηδη γραφτει τοσα κειμενα και σχολια για τον Bergman και τον Antonioni οι οποιοι χορεψανε το βαλς της εξοδου παρεα, οπου καθε περαιτερω προσπαθεια να ειπωθει ενας κατα φαντασιαν συσχετισμος ειναι εξ ορισμου μπαναλ.

Ομως! Παιρνοντας το θεμα αλλιως, θα ηθελα να σταθω σε ενα σημειο και να ζητησω λιγη προσοχη για πεντε λεπτα.

Ενα παραδειγμα πως ολοι τελικα οι ανθρωποι φασκουν και αντιφασκουν, διαψευδουν τον εαυτο τους επανειλημμενα, ανεξαρτητως αν προκειται περι του Μητσου η του Μπεργκμαν.
Η χαοτικη ανθρωπινη φυση, και φυσικα το γεγονος οτι κατι που πιστευει κανεις τη χρονικη στιγμη Α, δεν ισχυει απαραιτητως και τη στιγμη Β.

Ετσι λοιπον, τυχαια, δυο μερες πριν αποδημησει ο Ινγκμαρ, ακουγα μια συνεντευξη-σεμιναριο του απο το 1975 στο American Film Institute στο Λος Αντζελες, οπου επισημαινε το γεγονος οτι αν δεν εχεις τιποτε ουσιαστικο να πεις καλυτερα να εισαι ειλικρινης με τον εαυτο σου και να μην δημιουργησεις κατι α-σημαντο.

Αν ομως εχεις μια "οπτασια"/illusion, ενα παθος, μια εικονα στο μυαλο σου και ξερεις τι θελεις να πεις, παρολο που μπορει να υστερεις στην τεχνικη του πως να το κανεις, το νοημα σου τελικα θα βγει καθαρο αν προσπαθησεις, μιας κι αυτο που θες να εκφρασεις ειναι εμφανες.

{"But if you have something to come with, an illusion , a passion, a picture in your head, you can know that even if you are not very technical, even if you don’t know how to hold the camera, the strength in this – and I know it myself - is that having worked for the camera for days and days, the whole time thinking of it, putting it together, the thing you wanted to tell is there!"}

Και συνεχιζει, παραθετοντας ως παραδειγμα ("a marvelous example!") το L' Αvventura του Αντονιονι.

"The picture is a mess. He (Αντονιονι) does not know how to hold the camera. His actors went away. He has no money, enormous problems all the time, but... he wanted to tell something about the loneliness of the human being.

I can see this picture time after time.
I don’t know what touches me most:
How he succeeds without knowing how to do it or what he wants to say...

That is very important. That's the most important of all.
You have something to come with, to give...
Picture making is some sort of responsibility!!!"

Ακουγοντας ενα θρυλο, μια ιδιοφυια, να μιλαει για εναν αλλον αριστοτεχνη, συγχρονο και συνομιληκο του ειναι παντοτε συναρπαστικο.

Ερχεται ομως ο Αντονιονι να με προετοιμασει για την αλλαγη ροτας στο μελλον, τι προκειται να ακολουθησει...

"... people living all around me, full of contradictions, with weak and strong points, etc. My characters are ambiguous. Call them that. I don't mind. I am ambiguous myself. Who isn't?" (απο συνεντευξη του Αντονιονι το 1969, στη Ρωμη)

Ετσι ο Μπεργκμαν σε συνεντευξη του το 2002, στη Σουηδια, ερχεται να κατασπαραξει το εργο του Αντονιονι με δυο εξαιρεσεις, και ουσιαστικα να διαψευσει τον εαυτο του κι αυτα που ελεγε η νεοτερη μορφη του.

"Antonioni has done two masterpieces, you don't have to bother with the rest. One is Blow-Up, which I've seen many times, and the other is La Notte, also a wonderful film, although that's mostly because of the young Jeanne Moreau...

You know, Antonioni never really learned the trade. He concentrated on single images, never realising that film is a rhythmic flow of images, a movement. Sure, there are brilliant moments in his films. But I don't feel anything for L'Avventura, for example. Only indifference. I never understood why Antonioni was so incredibly applauded. And I thought his muse Monica Vitti was a terrible actress."

Δεν ξερω, τα αστερια του Αντονιονι και του Μπεργκμαν βρισκονται σε αλλες τροχιες, κι οι δυο ειναι τεραστιοι σκηνοθετες με ελαχιστες ομοιοτητες, ομως ηθελα να επισημανω τις εκδιαμετρου αντιθετες σκεψεις του Μπεργκμαν για την ιδια ταινια, το L' Avventura, το 1975 και το 2002 που με κανουν γι ακομη μια φορα να συλλογιζομαι το ποσο ελλιπης, ατελης και προβληματικη ειναι η ανθρωπινη υπαρξη. (και το πως εχοντας κατι εντελως συγκεκριμενο στο μυαλο μου το πρωι, μετουσιωθηκε εντελως διαφορετικα στη διαρκεια της νυχτας).

Μαλλον λυπηθηκα με τη δευτερη ανακαλυψη μου. Επιβεβαιωσε την ανθρωπινη ασταθεια και τη διφορουμενη φυση μας αλλα θα προτιμουσα σιγουρα την πιο ευγενη και ιδεαλιστικη αποψη του νεοτερου Μπεργκμαν χωρις τα παρεπομενα της αντιφατικης περσονας μας...

Διαμαντι

One more.