Περι Παμουκ, μυθιστορηματος και παγκοσμιοτητας

Σ' εναν "επιπεδο" κοσμο, πλεον ευκολα προσβασιμο στις πιο πολλες γωνιες του, με τη δυνατοτητα που παρεχει της αναμιξης στο μιξερ της παγκοσμιοποιησης διαπιστωνει κανεις τις αγκυλωσεις μιας "εθνικης" ταυτοτητας.
Η πραγματικοτητα ειναι γεματη στρεβλωσεις ουτως η αλλως. Νομιζω το να επιδιωκει ν'απαγκιστρωθει κανεις απο καποιες εξ αυτων μαλλον πιο δεκτικο τον κανει σ'ερεθισματα στο λιγο υπολοιπο της ζωης του.

Στις 8 Νοεμβριου στα πλαισια μιας πολυ ενδιαφερουσας σειρας που ονομαζεται Βαβελ (και καλει συγγραφεις απο ολο τον κοσμο να μιλησουν εδω), ο νομπελιστας συγγραφεας Ορχαν Παμουκ παρουσιασε ενα βιβλιο του "Το Χιονι" και συζητησε με το κοινο για διαφορα πραγματα και προβληματισμους ενος μοντερνου ανθρωπου σε παρατεταμενη μεταβαση...

Οπως ηταν αναμενομενο, προκειται περι ανθρωπου με τρομερη διαυγεια πνευματος, με μια υπερεθνικη αντιμετωπιση των πραγματων, ανθρωπιστης, απομακρυσμενος απο θρησκευτικες και εθνικες προκαταληψεις (χωρις να απορριπτει το παρελθον η καποιες παραδοσεις), πολυ κοντα στον homo universalis που αισθανομαι να με αντιπροσωπευει.

Μεταφερω εδω καποιες απο τις σκεψεις του, οπως τις σημειωσα τη βραδια εκεινη:

1. Περι αμεσου συσχετισμου εθνικης υπερηφανειας και ντροπης...

Οταν ενα εθνος διακηρυσει συνεχως την υπερηφανεια για την αξια του και τη σημαντικοτητα του, ελοχευει συνηθως και μια ταυτοχρονη αισθηση εντονης ντροπης που κρυβεται αναμεσα σε πομπωδεις διακυρηξεις κυριως για θεματα ελασσονος σημασιας.
(Αναφεροταν φυσικα στην Τουρκια αλλα ο νοων νοειτω.)

2. Περι αναγνωσης ενος μυθιστορηματος.

Διαβαζοντας ενα μυθιστορημα το μυαλο μας βρισκεται ταυτοχρονα αναμεσα σε δυο κοσμους που εναλασσονται σαν εκκρεμες μεταξυ της δικης μας πραγματικοτητας και του φανταστικου κοσμου που εχει χτισει ο συγγραφεας.
Πως αυτη η πραγματικοτητα κι ο τροπος που βλεπουμε τα πραγματα επηρεαζεται δυναμικα και συνεχως απο τις σκεψεις και τη πορεια του ηρωα ενος μυθιστορηματος.
Πως το φανταστικο αντανακλαται στην δικη μας καθημερινοτητα, στην αντιμετωπιση των πραγματικων καθημερινων προβληματων μας.
Η αναγνωση ειναι αυτη η ταλαντωση.

3. Περι προσφορας του Δυτικου Πολιτισμου στην ανθρωποτητα.

Η δυναμη του δυτικου πολιτισμου εγκειται στην προσφορα στην ανθρωποτητα του Μυθιστορηματος, της Κλασικης Μουσικης και της μετα-αναγεννησιακης Ζωγραφικης...


4. Περι ηθικοπλασιας και μυθιστοριογραφιας.

Το μυθιστορημα δεν εξυπηρετει κανενα ρολο στο να ασκει κριτικη (επι το πλειστον φθηνη) στην Ανθρωποτητα. Ο ρολος του μυθιστορηματος δεν ειναι ηθικοπλαστικος.
Το μυθιστορημα οφειλει να επισημαινει και ν' αναδεικνυει τις διαστασεις ενος προβληματος, οχι να λυνει το προβλημα.

5. Περι μεταφρασης.

Προτασεις στη μητρικη γλωσσα ακουγονται ως μια εσωτερικη μουσικη οταν διαβαζονται.
Το προβλημα σε μια μεταφραση ειναι να διατηρησει αυτην την εσωτερικη μουσικη της προτασης.

6. Περι αυτοβιογραφιας.

Η αυτοβιογραφια (και κατ επεκταση η καταγραφη ενος υπο αναποληση παρελθοντος) δεν εχει να κανει με το πως διαχειριζεται κανεις τη μνημη αλλα με το πως επιτρεπει στη ληθη να λειτουργησει αφαιρετικα...
"autobiograph is not about remembering, it's about forgetting"

7. Περι παγκοσμιοτητας και ανθρωποτητας.

"Διατηρω το ελπιδοφορο συναισθημα οτι κατα βαθος ολοι οι ανθρωποι εχουμε παρομοιες προσωπικες ιστοριες".
Κατ' αυτον τον τροπο λειτουργει και το εκκρεμες πραγματικου-φανταστικου στην αναγνωση ενος μυθιστορηματος.


Ηταν ενα υπεροχο ενενηνταλεπτο, σε μια καταμεστη πανεμορφη αιθουσα, καταδεικυνοντας ακομη μια φορα πως πολλες φορες η μοναδικοτητα κι η αξια καποιου εγκειται στο πως διατυπωνει και συνθετει νοηματα απλα σε κατι του οποιου το συνολο ειναι ισχυροτερο απο τα επι μερους κομματια...